İş Yerinde Mobbing: Neler Mobbingdir ve Nasıl Mücadele Edilir?

İş yerinde mobbing uzun yıllardır bilinen ama görmezden gelinen kritik bir konuydu yakın zamana dek.

Gerek Türk iş dünyasında, kamuda ve özel sektörde, gerek dünyada iş yerinde psikolojik baskı şikayetleri, davalar gündemde sık sık yer bulmaya başladı kendine.

Ayaklarınız sabahları geri geri gidiyorsa, ofise kaygılar içinde giriyorsanız, kendinizi ofiste göz ardı edilmiş veya aşağılanmış hissediyorsanız, iş yerinde yükselmek için o kadar çaba harcarken bir yandan günden güne ruhen tükendiğinizi, sinsice bir planla kibar kibar saldırıya uğradığınızı hissediyorsanız mobbing mağdurlarından olabilirsiniz.

Kimi zaman da iş yaşamının doğal stres ortamı olması nedeniyle gerçekte mobbing olmayan davranışlar da mobbing zannedilebiliyor.

Gelin bugün bu yıpratıcı ve zorlu konuyu beraber masaya yatıralım ve iş yerinde mobbing nedir ne değildir ele alalım birlikte…

İŞ YERİNDE MOBBİNG NE DEMEK?

is-yerinde-mobbing-ne-demek-mobbing-sikayeti

İş yerinde mobbing bir işletmede hedef seçilen bir çalışanın duygusal bütünlüğüne, kişilik haklarına, onuruna, bireysel itibarına yönelik sistematik saldırıların tamamı olarak tanımlanabilir.

Mobbing uygulayıcılarının amacı kişiyi pasifleştirmek, kendini göstermesini engellemek, öz güven duygusunu zedelemek ve nihai olarak da kendiliğinden istifa ederek kurumdan ayrılmasını sağlamaktır.

İş yerinizde size yönelik tavırlarda bir değişiklik algıladığınız an (bir yanlış anlama söz konusu değilse) iş yerinde psikolojik baskı görmeye başlamış olabilirsiniz.

İş yerinde psikolojik baskıya uğramanız için herhangi bir özelliğiniz, bir başarınız, almış olduğunuz üstün eğitimler, çok yakışıklı veya çok güzel olmanız gibi sayısız sebep söz konusu olabilir.

Mobbing çeşitleri üstün asta uyguladığı mobbing, eşit meslektaşların uyguladığı mobbing veya astların üste karşı uyguladığı mobbing şeklinde olabilir.

Çalışmakta olduğunuz kurum/işletmede çoğunluğun sahip olmadığı üstünlüklere sahip olmanız da sizi mobbingcinin hedefi haline getirebilir: Çok çalışkan olmak, çok zeki olmak, sorun çözücü olmak, kısa sürede üstlerinizden takdir toplamak v.b.

İŞ YERİNDE MOBBİNG SAYILABİLECEK HALLER NELERDİR?

Bazen de mobbing olmayan davranışları mobbing zannederek kendinizi boş yere yıpratıyor da olabilirsiniz.

İş yerinde mobbing kapsamına giren davranışların en az 6 aydır sürekli ve sistematik şekilde sergileniyor olması gereklidir.

Ofis ortamında psikolojik baskı sayılabilecek hallerden bazıları şunlardır:

• Yavaş yavaş yetki ve sorumluluklarınızın azaltılması
• Sık aralıklarla departman veya görev yerinizin değiştirilmesi
• Toplantılarda sürekli sözünüzün kesilmesi
• Şirketle ilgili alınan yeni kararlardan haberdar edilmemeniz
• Öğle yemekleri, topluca yapılan şirket etkinliklerine davet edilmemeniz
• Yaptığınız işin mantıksız şekilde sürekli beğenilmemesi, devamlı olarak eleştirilmeniz
• Hakkınızda şirket içinde gerçekle hiç ilgisi olmayan asılsız söylentiler çıkartılması
• Size sürekli olarak değersiz, zaman alıcı ve kimsenin yapmak istemediği angarya türünden işler verilmesi
• Sizinle göz temasının kesilmesi
• Ortamda sürekli yokmuşsunuz gibi davranılması
• Aile yaşamınız veya sosyal yaşamınız hakkında devamlı dedikodunuz yapılarak kişisel itibarınıza saldırılması
• Sizinle tersleyerek, azarlayarak konuşulması
• Size eğitim, deneyim ve statünüzün altında işler verilmesi
• Bunları kabul etmediğinizde “uyumsuz ve sorunlu çalışan” olarak damgalanmanız
• Gerekmediği durumlarda bile sadece sizin fazla mesaiye bırakılmanız
• İşle ilgili size verilmesi gereken bilgilerin verilmemesi ve işinizi geciktirmenize sebep olacak şekilde data, rapor v.b. gönderimlerinin dışında tutulmanız
• Üst yöneticinizin sizinle olan görüşme ve toplantıları artık devamlı ötelemesi
• Şirkette kendinizi göstermenize, kendinizi ifade etmenize engel olunması
• Sizinle bağırarak konuşulması
• Gerçeği yansıtmamasına rağmen işinizle ilgili yetersiz olduğunuzun vurgulanması
• Hamilelik döneminde doktor kontrolü ve izin taleplerinizin devamlı geri çevrilmesi

İŞ YERİNDE PSİKOLOJİK BASKI KARŞISINDA NELER YAPABİLİRSİNİZ?

Eğer gerçek bir mobbing mağduru olduğunuzdan eminseniz ve mobbingle mücadele etme kararı aldıysanız öncelikle delil toplamanız gerekiyor.

• Size gönderilen tüm e-mailler, Whattsapp mesajları, sesli mesajlar v.b. yi mutlaka biriktirin ve saklayın.
• Mobbingciye size bu şekilde davranamayacağını ve mobbingle ilgili tüm yasal haklarınızı bildiğinizi belirtin.
• Sinirlerinizi çok sağlam tutun ve bu durumu yaşayan tek kişi olmadığınızı kendinize devamlı anımsatın.
• Mobingci ve mobbing grubu karşısında sizin yanınızda duracak şirket içi müttefikler oluşturun kendinize.
• İşinizi eksiksiz , doğru ve zamanında yapın ve size karşı kullanabilecekleri bir koz vermeyin.
• Mobbing nedeniyle ruhsal sağlığınızın zarar gördüğüne dair resmi bir rapor alın.
• Yöneticinize ve şirketin İnsan Kaynakları Departmanı yöneticisine durumu bildirin.
• Konuyu sakin ve nesnel ifadeler kullanarak ifade edin ki, kariyer siciliniz o şirkette kalsanız da istifa da etseniz zedelenmesin.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı‘nın devreye soktuğu ALO 170 mobbing ihbar hattına başvurabilir ve çalışma psikologuyla görüşerek destek alabilirsiniz.
• Mobbing nedeniyle istifa etmeye karar verirseniz dilekçenizi istifa ediyorum şeklinde değil mobbing nedeniyle iş akdimi haklı nedenle tek taraflı fesh ediyorum ifadesini kullanın.
• Son olarak mağduriyetiniz nedeniyle mobbingciye ve /şirkete (eğer durumu düzeltici önlemler almazlarsa) dava açarak maddi ve manevi tazminat taleplerinde bulunun.

MOBBİNG ŞİKAYETİ NEREYE YAPILIR?

Mobbingciye veya mobbingci gruba yaptıklarının mobbing olduğunu, durum sürerse yasal haklarınızı arayacağınızı bildirdiniz.

İnsan Kaynakları Departmanı’na ve yöneticinize hatta tüm tepe yöneticilere varana dek mobbinge uğradığınızı bildirdiniz.

Durumu düzenleyici önlemler ve aksiyonlar alınmasını talep ettiniz.

Bakınız ki, yönetim bu duruma müdahale etmiyor hatta mobbingciyi kollayan tutumlar içine giriyor.

O kurumda bir geleceğinizin olmadığını kavradığınız an iş yerinde mobbing davası açmaya, şikayetçi olmaya karar verdiniz.

Bu durumda artık iş yerinde mobbing şikayeti yapmanıza sıra geliyor maalesef.

Şikayette bulunmak için:

• CİMER
• ALO 170 Mobbing İhbar Hattı
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İlgili Birimleri
• Anayasa Mahkemesi
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 

ile iletişime geçebilir ve resmi olarak şikayet bildiriminde bulunabilirsiniz.

MOBBİNG DAVALARI İÇİN HANGİ MAHKEMELER YETKİLİ?

Bu konuda İş Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Asliye Hukuk Mahkemeleri muhatabınızdır.

Mobbing davası açmak için Borçlar Kanunu ve Medeni Kanun’un ilgili maddeleri ile ilerleyebilirsiniz.

Borçlar Kanunu madde 417 işverenlerin sizinle olan iş ilişkisinde cinsel ve psikolojik taciz yaşamayacağınız dürüstlük ilkesine uyumlu bir iş yeri düzeni sağlamakla yükümlü oldukları, sizin kişilik haklarınıza saygı göstermek ve kişiliğinizi koruma sorumlulukları olduğu düzenlenir.

Ayrıca İş Kanunu madde 5‘i temel alarak ayrımcılık gördüğünüz için tazminat talebinde de bulunabilirsiniz.

İş yerinizden kıdem ve ihbar tazminatlarınızı almak için istifa değil “haklı nedenle tek taraflı iş akdi feshi” yapabilirsiniz.

Bunlara ek olarak kötü niyet tazminatı, ayrımcılık tazminatı ve zarar gören kişilik haklarınız için maddi ve manevi tazminat da yine iş yerinde mobbing davası  sonucu alabileceğiniz tazminatlar arasında.

İŞ YERİNDE MOBBİNG VE ETKİN MÜCADELE HAKKINDA SON SÖZ

Bugün çalışma yaşamını cehenneme çeviren iş yerinde mobbing sorunu konusu ele aldık.

İş yerinde psikolojik baskı tahmin edildiğinden çok daha büyük bir problem.

Mobbing mağdurları depresyon, panik atak, iş yaşamından kopma, sosyalleşmede problem gibi büyük sorunlar yaşayabiliyor.

Yaşama sevincini, bireysel bütçeyi, aile ekonomisini mahveden mobbing saptanması ve ispatlanması güç bir art niyetli davranışlar bütünü.

Her iş anlaşmazlığı mobbing değil elbette.

Ancak yukarıda paylaştığımız durumları sistematik olarak yaşıyorsanız zaman yitirmeden delil toplamaya ve kendiniz için, kariyeriniz için bir B Planı inşa etmeye başlamanız göreceğiniz zararı azaltmada işinize yarayacaktır.

Unutmayın: Siz çok değerlisiniz. 

Hiç kimsenin öz değer duygunuzu zedelemesine izin vermeyin. 

? İçeriğimizi faydalı bulduysanız sosyal medyada sevdiklerinizle paylaşarak iş yerinde psikolojik baskı konusunda farkındalığın yaygınlaşmasına lütfen destek verin.

? Bizi Twitter hesabımızdan izlemeye alabilir ve bildirimlere abone olabilirsiniz.

“Kazan-Büyüt-Koru-Yaşa“

Paylaş ve Duyur: